Schaal

De verhouding tussen de werkelijke afmetingen van een object en het schaalmodel heet de schaal. De schaal van objecten is belangrijk bij techniek, het maken en lezen van (land)kaarten, fotografie en modelbouw. Een schaal groter dan 1 betekent een vergroting (het object is groter dan de schaal), gelijk aan 1 betekent ‘op ware grootte’ dus gelijk aan de werkelijke maten van een object en een schaal tussen 0 en 1 betekent dat het object kleiner is dan het schaalmodel.
1:10 (één op tien) betekent dat het model 10 keer zo klein is als het werkelijke object. Andersom is dus de vergrotingsfactor 0,1. 1 centimeter is dus 10 centimeter in werkelijkheid.
Schaal | Betekent |
---|---|
1:1 | Ware grootte |
1:25 | Het model is 25 keer kleiner dan het origineel / de werkelijke maten. |
6:1 | Het model is 6 keer groter afgebeeld dan het origineel / de werkelijke maten |
In dit artikel
Modelbouwschaal
Modelautoschaal
Schaal | Soort modelauto |
---|---|
1:6 | Vooral motoren (motorbikes) en een paar afstandbestuurbare auto’s |
1:10 | Vooral afstandbestuurbare auto’s en modelauto’s |
1:12 | Bouwpakketten voor miniatuurauto’s en schaalmodel auto. |
1:18 | Vrij grote modelauto’s met veel detail. |
1:24 | Traditionele grote schaal, minder populair geworden door 1:18 |
1:32 | Landbouwmachines en modelauto’s met terugtrekmotoren (pullback) |
1:40, 1:43, 1:48 | Bijna het Dinky-formaat. Standaard: 1:43 |
1:50 | Vrachtauto’s, bussen en bouwmachines |
1:55, 1:64, 1:72 | Ook bekend als 3-inch. Speelgoedautootjes, de schaal klopt niet exact maar ze hebben een standaardlengte voor een standaarddoosje. |
1:72, 1:76 (00), 1:87 (H0), 1:120 (TT), 1:160 (N) en 1:220 (Z) | Veel verzameld met modeltreinen |
Modelspoorschaal of modeltreinschaal
Naam | Schaal | Spoorwijdte (schaal) | Spoorwijdte (ware grootte) | Opmerkingen |
---|---|---|---|---|
7 1/4 inch | 1:8 | 184 mm | 1.435 mm | normaalspoor |
7 1/4 inch | 1:4 | 184 mm | 600 mm | smalspoor e |
7 1/4 inch | 1:5,5 | 184 mm | 1000 mm | smalspoor m |
5 inch | 1:8 | 127 mm | 1000 mm | normaalspoor |
5 inch | 1:5,5 | 127 mm | 600 mm | smalspoor e |
5 inch | 1:8 | 127 mm | 1000 mm | smalspoor m |
SM45 | 1:19/16 mm scale:ft | 45 mm | 900 mm | smalspoor, ook geschikt voor in de tuin |
SM32 | 1:19/16 mm scale:ft | 32 mm | 600 – 610 mm | smalspoor ook voor in de tuin volgens Brits ‘recept’ |
Gn15 | 1:20,3 – 1:24 | 16,5 mm | 400 mm | G-schaal op H0-spoor, smalspoor |
II/G3 | 1:22,5 | 64 mm | 1.435 mm | normaalspoor, exclusieve modellen zoals Gauge 3 (G3) |
IIm | 1:22,5 | 45 mm | 1000-1009 mm | smalspoor |
IIe | 1:22,5 | 32 mm | 700-750 mm | smalspoor, ook voor in de tuin |
1:25 | 57 mm | 1.435 mm | Madurodam-schaal, wordt in eigen beheer gebouwd | |
G | 1:26 – 1:29 | 45 mm | 1100 – 1372 mm | LGB normaalspoor, USA en Duits materieel, ook voor in de tuin, normaalspoor-locomotieven op smalspoor |
I | 1:32/10 mm scale:ft | 45 mm | 1.435 mm | Märklin en Hübner, Kiss en KM-1 zijn bekende fabrikanten |
0 (nul) | 1:43,5 | 32 mm | 1.372 mm | veel gebruikt in Engeland, Frankrijk en door Philotrain in Nederland |
016.5 | 1:43,5 | 16,5 mm | 700 mm | smalspoor (voorbeeld 2 1/4 voet) in schaal 0 (Brits) |
0 | 1:45 | 32 mm | 1.435 mm | Europese norm voor schaal 0. Meest toegepast in Duitsland en Nederland. |
0m | 1:45 | 22,5 mm | 1000 – 1009 mm | smalspoor (meterspoor) in Europese schaal 0 |
0e | 1:45 | 16,5 mm | 750 mm | smalspoor (kleiner dan meterspoor) in Europese schaal 0. Dezelfde spoorwijdte als H0 maar de dwarsliggers liggen verder uit elkaar. |
0n30 | 1:48 | 16,5 mm | 800 mm | smalspoor (voorbeeld 2,5 voet of 30 inch) in Amerikaanse schaal 0. |
S | 1:64 | 14,28 mm | 914 mm | vooral in de Verenigde Staten |
00 (dubbel nul) | 1:76 | 16,5 mm | 1.250 mm | vooral gebruikt in Engeland |
H0 (half nul) | 1:87 | 16,5 mm | 1.435 mm | meest voorkomende schaal |
H0m | 1:87 | 12 mm | 1.050 mm | smalspoor, zelfde spoorwijdte als TT (maar dwarsliggers liggen verder uit elkaar). |
H0n2 | 1:87 | 7 mm | 610 mm | smalspoor, Amerikaans, 2 voet |
H0n2,5 | 1:87 | 9 mm | 900 mm | smalspoor, Amerikaans 2,5 voet, ook wel H0n30 (inch) genoemd, zelfde spoorwijdte als N-spoor (dwarsliggers liggen verder uit elkaar) |
H0n3 | 1:87 | 10,5 mm | 914 mm | Smalspoor, Amerikaans, 3 voet |
H0e | 1:87 | 9 mm | 763 mm | smalspoor, zelfde spoorwijdte als N (dwarsliggers liggen verder uit elkaar) |
H0f | 1:87 | 6,5 mm | 500 – 600 mm | smalspoor (veldspoor), zelfde spoorwijdte als Z (dwarsliggers liggen verder uit elkaar) |
TT (table top) | 1:120 | 12 mm | 1.435 mm | vooral in de voormalige DDR (Oost-Duitsland) populair |
N | 1:160 | 9 mm | 1.435 mm | na H0 de populairste schaal |
Nm | 1:160 | 6,5 mm | 1.050 mm | smal- of meterspoormodellen |
Z Mini-Club | 1:220 | 6,5 mm | 1.435 mm | Märklin en Micro-Trains |
Zm | 1:220 | 4,5 mm | 1.000 mm | smal- of meterspoormodellen |
ZZ | 1:300 | 4,8 mm | 1.435 mm | – |
HZ (half Z | 1:440 | 3,25 mm | 1.435 mm | Railex/ MärklinZ/ Rokuhan |
T | 1.450 | 3 mm | 1.372 mm | KK-Eishindo |
Poppenhuisschaal
De standaardschaal voor een poppenhuis is 1:12 (afkomstig van de Engelse maten 1 inch : 1 foot).
Schaal | Mens hoog | Bijzonderheden |
---|---|---|
1:6 | 30 cm | zoals Barbiepoppen en Vitra-miniatuurstoelen |
1:10 | 18 cm | zoals antieke poppenhuizen |
1:12 | 15 cm | de internationale standaard voor poppenhuizen |
1:18 | 10 cm | moderne poppenhuizen en interieur om mee te spelen zoals van Lundby |
1:24 | 7,5 cm | ‘halfscale’ |
1:48 | 3,75 cm | ‘quarterscale’ |
1:144 | 1,25 cm | een poppenhuis in een 1:12-poppenhuis |
Tabletop gameschaal
Schalen 20, 25, 28, 30, 32 en 35 mm zijn de meest gebruikte schalen voor rollenspellen en tabletop games. Kleinere schalen zoals 2, 6, 10, 15 en 20 mm worden gebruikt voor grootschalige oorlogsspellen. Schilders en verzamelaars gebruiken vaak grotere figuren van 54 mm en groter. Toch gebruiken wargamers nog steeds 40 en 54 mm figuren hoewel die niet zo populair zijn als hun kleinere soortgenoten.
Schaal | Hoogte figuur | Opmerkingen |
---|---|---|
± 1:914 | 2 mm | Handig voor het spelen in kleine ruimtes of het voorstellen van grote legers. Populair bij Victorian science fiction (VSF) games. |
± 1:600 | 3 mm | Net als met 2 mm figuren zijn deze figuren handig om op kleine plekken mee te spelen. Of voor grote legers. Vooral gebruikt voor Tweede Wereldoorlog (WW2) en moderne land- en luchtspellen. |
1:300 | 5,92 mm | Europese schaal voor ‘zandtafel’ wargames met ‘micro armor’. Gerelateerd aan 1:285 en algemeen bekend als 6 mm figuur grootte. |
1:285 | 6,2 mm | Amerikaanse grootte voor grootschalige historische veldslagen met ‘micro armor’. Het is ook populair in andere genres zoals ‘ancient’, ‘fantasy’ en ‘science fiction’. Gerelateerd aan 1:300. |
1:200 – 1:182 | 8 – 9,14 mm | Standaard voor veel oude 1970 – 1980 plastic vliegtuigen, ‘diecast aircraft’ en science fiction (SF) bouwpakketten.* |
± 1:182 | 10 mm | Een wat recentere grootte die in populariteit stijgt. Vooral voor WW2 en SF-spellen maar ook steeds meer voor historische games. Ongeveer gelijk aan de N schaal van modelspoor of modeltreinen. |
± 1:152 | 12 mm | Een wat recentere grootte, gerelateerd aan de 10 mm schaal. Redelijk gelijk aan de 1:144- en N-modellen van ‘mini armor’. |
± 1:100 | 15 mm | De meest gebruikte schaal voor historische wargames die zich in de moderne tijd afspelen. Deze schaal wordt ook veel gebruikt in ‘ancient-era’ wargaming. Bijna niet gebruikt voor RPG’s. De figuren zijn grofweg tussen de 1:100 en 1:122 groot. Ofwel TT-schaal voor miniatuur modeltreinen. |
± 1:87 | 18 mm | ‘Heroic’ 15 mm. Grofweg H0-modeltreinschaal. |
± 1:76 – 1:72 | 20 mm | Erg populaire schaal voor WW2-wargaming omdat de figuren grofweg dezelfde schaal hebben als 00-modelspoor. Zelden gebruikt voor RPG’s. |
± 1:56 | 25/28 mm | De meest gebruikelijke miniatuurgrootte. Originele 25 mm figuurtjes passen bij de 1:76 schaal (4 mm of 00-schaal/gauge) maar ze zijn na verloop van tijd qua lengte al aardig ‘gegroeid’. Echte 28 mm figuren komen dichtbij 1:64 modellen (S-schaal) maar kunnen groter overkomen door forse modellering en een dikke voet. |
± 1:61,0 | 30 mm | Gebruikelijke voor pre jaren ’70 wargaming figuren. Moderne miniaturen kunnen tot 35 mm groot zijn. Gerelateerd aan S-modeltreinbanen. |
±1:57,2 | 32 mm | Aparte maat. Meestal 32 mm hoog. |
±1:52,3 | 35 mm | Meestal 30 mm. |
±1:43 | 40 mm | Oude figuren uit de jaren ’60 waren dunner en soms korter dan nieuwe metalen figuren. Gerelateerd aan 0-schaal modelspoor. |
±1:33,9 | 54 mm | Verzamelbare figuurtjes. Deze miniaturen passen goed bij 1:35 modellen maar grote 54 mm figuren passen weer beter bij 1:32 modellen. Goedkope plastic soldaatjes worden vaak in deze schaal verkocht. De meeste nieuwe 54 mm figuren zijn op 1:32 grootte en het meest gebruikt voor wargaming. |
Vereenvoudigd en vertaald van Wikipedia
Belangrijk Veel minatuur wargame producenten gebruiken hoogtematen gebaseerd op de afstand van de voetzolen tot de hoogte van de ogen. Waarom doen de bedrijven dat? Omdat wargamers moeite hebben met de hoogte van het hoofd van het figuurtje als die bijvoorbeeld ingepakt zit in een gevechtshelm. De ’tot het oog’-schaal is het meest gebruikelijk voor de schalen ± 1:64, ± 1:58 – 1:56 en ± 1:54 – 1:48.